Oturduğum köyün merkez noktasında bir yazı var: “Autofasten” (Türkçesi: araba orucu). Yani ‘köy içinde araba kullanmayın, tercihiniz bisiklet  veya yürüme olsun’ diyor.

Şu an Muharrem matemi içindeyiz. Abbas Tan isimli aklı evvel bir şahıs oruç konusunda geçen günler sosyal medyada kendince yazmış: Aşure çorbasına bugün On İki İmam adına on iki çeşit gıda konduğuna göre 4. İmam zamanında yapılmış olsa 4 çeşit gıda ile mi yapıldığını,  tarihi bilmediği gerçeği ile de 14 Masum-u Pak ile üç gün masum orucu tutulması sonucu 11 masumun  günahlarını sorması, 12 İmam + 14 Masum-u Pak + 1 + 3 gün Hızır orucu ile 30 güne tamamlayıp Ramazan’a alternatif mi, diye de sormuş. Yani saçmalamış, sulandırmış. Kendi ilmi ve kapasitesine yakışanı yapmış. Bu saçmalığı birileri kurum olarak paylaşmış, birileri de üst kurum olarak seyretmiş. Aferin, diyelim!

Gerçi bu kişi ve çeşitlerinin çok olmasına rağmen ben de bu konuda fikrimi yazayım istedim.

Önce ‘biz de “cehalet orucu” tutalım’, derim. Muhatap olmayalım, itibar etmeyelim, ciddiye almayalım.

Oruç denince, Abbas Tan gibiler bu benzeri  saçmalıkları yaparken, diğer bir kesimin de sadece İslam inancında, Ramazan ayındaki oruç aklına gelir.

Ramazan orucunda kural olarak 30 günden eksik olan her bir gün için fazladan ağız mühürlenerek oruç tutulacağı dillendirilir. Ancak iftarda ziyafetin ve çeşidinin en âlâsı “Ramazan şenlikleri” adı altında her türlü eğlence ve kahkahanın olacağını bilir. Çünkü öyle görmüştür.

Hâlbuki İslam âlemi Ramazan’ı öyle bilirken, reddedilmeyen Muharrem aynı zamanda bir matemdir. Matemde ise şenlik olmaz. Eğer Hz. Peygambere iman varsa ve Evladı Resule hürmet olacaksa, İslam’ın başı olduğunu savunan şahıs tarafından Kerbela’daki bu katliam neyin nesidir? Anadolu toplumuna bugüne kadar Emevî İslam’ı anlatıp dayattıkları için, yine Emevîlerin katlettiği Hz. Hüseyin’i görmezden gelmeleri gayet normal olsa gerek.Birçok insan bilir ki her inançta oruç vardır, sağlık uzmanları da aralıklı oruçtan bahseder. Bizim köydeki araba orucu da oruç talebinin bir neticesidir.

Orucu, büyük çoğunluk güneş doğumu ve batımı arasındaki sürede bir şey yemeden ve içmeden beklemek olarak algılarlar.

Oruçtan maksat ‘sakınmaktır’. Asıl gaye sakınmaksa, bu her türlü ve her alanda mümkün olmalıdır.

İnsanlar, her bir organı ile oruç olmaları gerekir. Mesela:

• Düşünceleri ile oruç olmalı, bilmediği konuda ahkâm kesmemeli, önyargıda bulunmamalı;
• Dili ile oruç olmalı, çok ve anlamsız  sözlerden sakınmalı;
• Kulağı ile oruç olmalı, her konuşulana kulak kabartmamalı;
• Ayakları ile oruç olmalı, yanlış olduğunu bildiği yola gitmemeli.

Bu örnekleri çoğaltabiliriz deyip, Ulu Pirimiz Şah Hatayî’ye kulak verelim:

Oruçluyam oruç ol,

Oruçludan oruç ol.

Sen ye iç ama

Yine oruç ol.

Oktay Ulucan
Temmuz 2023